Basis Training: Science-based Targets (FLAG) voor de Levensmiddelenindustrie

Wat zijn SBTs en FLAG targets?

1. Science-based Targets: De internationale standaard voor het stellen en valideren van CO₂-reductiedoelstellingen die aansluiten bij het Klimaatakkoord van Parijs (maximaal 1,5°C opwarmingsdoel). SBTs bieden zekerheid dat je CO₂-reductiedoelstellingen écht bijdragen aan het beperken van de opwarming van de aarde en in lijn liggen met de reductiedoelstellingen van eindklanten.

• Emissie categorie: Betreft alle ‘standaard’ directe en indirecte Energie/Industrie gerelateerde emissies.
  

2. FLAG Targets (Forest, Land and Agriculture Guidance): Aanvullende target en aanpak voor bedrijven in land-intensieve sectoren zoals voedsel- en drank productie, detailhandel, papier/bosbouw.

• Emissie categorie: Betreft alle directe en indirecte landgebruik gerelateerde emissies

Voor wie is het extra FLAG target verplicht?

Voor midden-tot grote bedrijven in de levensmiddelenindustrie. Of voor bedrijven waarvan > 20% van hun scope 3 emissies FLAG gerelateerd zijn (bijv. kleding). Het is niet verplicht voor MKB bedrijven. Bekijk hier de MKB-definitie van het SBTi.  

Hoeveel kost het SBTi proces?

Hieronder vind je de kosten voor de individuele targets én wanneer je ze samen indient. Wanneer je zowel korte-termijn als lange-termijn targets opstelt - krijg je een 'combi' korting.

Moet je een FLAG target opstellen? Dan komt dit als extra kosten boven op je reguliere SBTi kosten.

SBTi voor MKB vs Middelgroot-Grote bedrijven

Voor zowel MKB als middelgroot-grote bedrijven is alleen het korte-termijn SBT verplicht. Het SBTi raadt voornamelijk grotere bedrijven wel aan ook een lange-termijn target op te stellen.

MKB: hoeven alleen verplicht een SBT op te stellen voor hun scope 1 en 2. Ook zijn de kosten voor het indienen een stuk lager.

• Belangrijk: MKB bedrijven hoeven géén FLAG target in te dienen.

Middelgroot-Grote bedrijven: moeten verplicht voor hun scope 1, 2, en 3 emissies SBTs opstellen.

• Belangrijk: Val je in deze categorie? Dan moet je verplicht een FLAG target indienen.

Tip: Niet zeker welke doelen jij moet stellen? Geen zorgen - wanneer je je account aanmaakt voor het SBTi proces, doorloop je eerst de gratis SBTi validatiecheck. Zo weet je zeker in welke bedrijfscategorie je valt én welke doelen je moet opstellen.

Waar stel je Science-based Targets voor op?

Je stelt SBTs op om de totale CO₂ uitstoot van je bedrijf te reduceren. Deze uitstoot kun je voor zowel Energy/Industrie emissies (reguliere SBTs) als FLAG emissies verdelen in 3 emissie scopes.

Scope 1: Directe emissies van bedrijfsactiviteiten op locatie

• Bijv. emissies van je fabriek, bedrijfsvoertuigen, of voor FLAG: eigen veehouderij/eigen grondstoffen productie

Scope 2: indirecte emissies van ingekocht energie

• *Let op: Je hebt geen FLAG emissies in scope 2.

Scope 3: indirecte emissies uit de waardeketen

• *Let op: Voor veel bedrijven ligt hun grootste uitstoot (ook voor FLAG!) in hun waardeketen.

Voor elke scope stel je volgens je verplichtingen (MKB vs Middelgroot-Groot) een SBT en een FLAG target op. Stel je bent een midden-groot bedrijf eindig je met 3 of 4 targets in totaal. Afhankelijk of je FLAG emissies hebt in je scope 1:

• 2 Reguliere SBTs (voor scope 1 & 2 + scope 3)
• 1 of 2 FLAG Targets (scope 1 en/of scope 3)

SBT Stappenplan en tijdlijn

Het opstellen en behalen van je SBTs kun je verdelen in 3 fases (dit is hoe wij het doen bij Factor Delta):

Fase 1: SBTi commitment

Technisch gezien kan deze eerste fase het snelste gaan. Je kijkt of je alles intern klaar hebt staan om te starten met het SBTi traject. Het belangrijkste: heb je je emissie data? (incl. FLAG?)

Als je de checklist (zie Fase 1 hieronder) bent afgegaan, registreer je je bij het SBTi en loop je in je portaal je commitment proces door: je committent wordt officieel en je gaat hierna je doelen indienen.

Fase 2: Je SBTS opstellen en indienen

Na je commitment ga je je doelen opstellen. Je kiest het basisjaar voor je doelen en kijkt per welke reductieaanpak en doeltype past bij jouw scope en bedrijf. Je loopt voor elk doel 5 stappen door (zie afbeelding x). Daarna dien je je SBTs in bij het SBTi. Na ong. 30 dagen krijg je goedkeuring of feedback, waarna je de SBTs opnieuw indient.

Fase 3: CO₂-reductiemaatregelen opstellen & implementeren

Zowel het SBTi als je klanten willen jaarlijkse reductie zien. Je moet daarom effectieve maatregelen gaan opstellen die ervoor zorgen dat je daadwerkelijk je doelen haalt. Scope 1 en 2 zijn hierin het makkelijkst. Scope 3 reduceren is pittig en zul je veel voor moeten samenwerken (intern en extern in je keten).

Fase 1: SBTi Commitment

Wat: Dien je commitment brief in wanneer je alle benodigde data voor je SBTi traject klaar hebt staan. Je commitment vervalt als je geen doelen indient.

Resultaat: Bedrijfsnaam onder 'commitment' op de SBTi website

Duur: 2 weken tot 3 maanden – afhankelijk van beschikbaarheid data

Stappen:

• Stap 1: Ga door de checklist van SBTi benodigdheden: Verzamel/stel je CO₂ voetafdruk, incl. FLAG-data, op volgens het GHG Protocol. Zorg voor directiebetrokkenheid, intern draagvlak, de benodigde kennis en kunde, budget en capaciteit
• Stap 2 - SBTi commitment indienen: Registreer jezelf bij het SBTi. Doe in je SBTi portaal gelijk de validatiecheck van het SBTi. Dit is een gratis online check vanuit het SBTi dat laat zien welke doelen jouw bedrijf moet opstellen. Hierna dien je via de instructies in je SBTi portaal de officiële commitment brief in bij het SBTi. Wanneer je je commitment hebt ingediend kom je op de SBTi website te staan (zie afbeelding hieronder).

Checklist:

• Heb ik een scope 1, 2, 3 CO₂ voetafdruk?
• Heb ik mijn FLAG emissie data?
• Is het volgens het GHG Protocol?
• Kan ik de voetafdruk uitsplitsen voor FLAG?
• Staat iedereen achter ons SBTi besluit?
• Is het budget veiliggesteld?
• Heb ik (intern/extern) de kennis om SBTi traject succesvol uit te voeren?
• Is de SBTis validatiecheck uitgevoerd?
• Is de commitment brief ingediend bij het SBTi?

Fase 2: Doelen opstellen en indienen

Wat: Stel je doelen op en dien ze in bij het SBTi in voor goedkeuring.

Resultaat: Gevalideerde Science-based Targets om aan klanten te tonen.

Duur: 9-15 weken

Stappen:

• Stap 3 - Stel je doelen op: Bepaal eerst het basisjaar voor je target: Het jaar vanaf waar je gaat reduceren. Bepaal al je uiteindelijke doelstellingen aan de hand van 5 stappen:

• Stap 4 - Dien je doelen in voor officiële validatie: Laat je doelen valideren door SBTi (dit kan 30 werkdagen duren). Begin alvast met fase 3 - je reductiemaatregelen
• Stap 5 - Communicatie van SBTS naar markt & stakeholders: Communiceer na goedkeuring je doelen intern en extern (binnen 24 maanden na het indienen)
  

Checklist:

• Past mijn type doel bij mijn organisatie?
• Is mijn basisjaar bepaald?
• Is de SBTi documentatie ingevuld in het SBTi Target Submission Form? (data fase 1)
• Is er intern akkoord voor SBTi communicatie?
• Zijn de communicatie & marketing afdeling betrokken voor ons SBTi verhaal?

Handige informatie van het SBTi:

Korte-termijn SBTs (regulier)

• SBTi Corporate Near-Term Criteria
• SBTi Corporate Near-Term Tool
• Near-Term Target Submission Form

FLAG target

• SBTi FLAG Guidance
• SBTi FLAG Target-Setting Tool
• SBTi FLAG Annex (submission form)
• SBTi Communication Guidance

Veelgestelde vragen: Doelen opstellen

1. Moeten SBTs voor scope 1 en 2 afzonderlijk worden opgesteld?

Ze kunnen in één scope 1+2 doelstelling verwerkt worden, maar moeten wel afzonderlijk inzichtelijk zijn.

2. Wat is het verschil tussen de FLAG Commodity en de FLAG sector approach?

De FLAG-commodity approach is voor bedrijven die meer aan het begin van de keten zitten en één type product produceren, zoals varkensvlees – waarbij je stuurt naar CO₂ intensiteit per kilo varkensvlees. De FLAG-sector approach is voor partijen verder in de keten die meerdere producten inkopen en verwerken.

3: Kun je een ander basisjaar kiezen voor je scope 1&2 target en scope 3 target?

MKBers zijn niet verplicht een scope 3 target in te dienen. Maak je er wel een? Dan kun je een ander basisjaar kiezen voor je scope 3 (omdat deze niet door het SBTi gecheckt wordt). Moet je verplicht een scope 1, 2, en 3 target indienen als midden-groot bedrijf, dan moeten ze allemaal hetzelfde basisjaar hebben.

SBTs + FLAG voorbeeld - Friesland Campina

Friesland Campina heeft begin dit jaar (feb. 2025) haar Science-based Targets gecommuniceerd voor non-FLAG en FLAG. Voor elke scope is een apart target opgesteld dat voor communicatie doeleinden is samengevoegd. Bijvoorbeeld; scope 1 en 3 FLAG target. Dit kan - omdat het absolute target types zijn.

1.        Non-FLAG doel:

• 42,13% absolute CO₂-reductie op scope 1 & 2 tegen 2030 t.o.v. basisjaar 2020

2.        FLAG-doel:

• 30,3% absolute CO₂-reductie op scope 1 & 3 FLAG-emissies tegen 2030 t.o.v. basisjaar 2020

*Aannames FLAG target:

• Scope 1 FLAG: dit gaat over hun eigen emissies, omdat ze in een coöperatie zitten met veeboeren.
• Sector approach: Friesland Campina is waarschijnlijk voor de sector approach gegaan omdat ze naast zuivel nu ook uitbreiden naar plantaardige producten (meerdere producten).

Fase 3: Haalbare CO₂-reductiemaatregelen opstellen

Wat: Hoe ga je je doelen halen?

Resultaat: Intern (goedgekeurd) voorstel voor CO₂-reductie maatregelen.

Duur: 2-3 maanden

Stappen:

• Stap 6 - Identificeer CO₂-reductiemaatregelen: Voer een hotspot analyse uit om grootste emissiebronnen van je scope 1, 2 en 3 te identificeren. Hier kun je het meest reduceren. Plan een interne brainstorm sessie met je inkoop, sales, product teams en maak een lange lijst van alle potentiële maatregelen per scope.
• Stap 7 - Prioriteer initiatieven: Werk met een MACC-analyse (Marginal Abatement Cost Curve) om je maatregelen te prioriteren op basis van CO₂-impact, kostenefficiëntie, implementatietijd en strategische waarde. Maak een uiteindelijke korte lijst van maatregelen die je gaat implementeren.
• Stap 8 - Ontwikkel actieplan & implementatie roadmap: Stel een implementatieplan en roadmap op voor je definitieve short-list over de jaren tot 2030 en/of 2050.
• Stap 9 - Monitoring + jaarlijkse rapportage: Monitor voortgang per kwartaal en rapporteer jaarlijks (verplicht). Dit kun je doen bij het CDP en/of in je jaarlijkse MVO rapport.

Tip: Gebruik je kwaliteitsprocessen als inspiratie voor je SBTi rapportage en monitoringsprocessen!

Checklist:

• Interne analyse brainstorm sessie gepland?
• Definitieve Lange-lijst van reductiemaatregelen af?
• Definitieve Korte-lijst van reductiemaatregelen af? (MACC curve)
• Heb ik intern/extern de kennis voor het uitvoeren van de implementatie?
• Heb ik buy-in van alle interne teams?
• Staat mijn jaarlijks rapportage proces?

MACC curve uitgelegd: CO₂ reductie vs kosten

Plot je long list van maatregelen eerst op een MACC curve om inzicht te krijgen in welke maatregelen de meeste CO₂ reductie opleveren - tegenover hun kosten. Houd rekening met de strategische waarde van de maatregelen en de bijbehorende haalbaarheid.

Bijvoorbeeld: Het kan zijn dat een plantaardige vervanger voor je kaas het meeste CO₂ reductie oplevert - maar dat een kern onderdeel van je business model verandert. Dit kan strategische waarde opleveren, wanneer klantvraag hiervoor toeneemt. Maar het kan ook zijn dat dit te veel kost en/of botst met klantvraag. In dat geval, kun je naar hybride (x% plantaardig, x%zuivel) - of andere oplossingen zoeken.

Prioriteer de maatregelen die:

• De meeste CO₂ reduceren en het minst kosten - hou hierbij rekening met de strategische waarde.
• Die wellicht meer kosten, maar sneller veel CO₂ reduceren (zoals het invoeren van groene stroom).

CO₂-reductiemaatregelen: Voorbeelden SBT + FLAG

Scope 1 en 2 maatregelen zijn het makkelijkst en makkelijkst te behalen omdat je zelf controle hebt over de emissie bronnen.

Voorbeelden scope 1 & 2: non-FLAG

• Energie-efficiëntie in je productieprocessen
• Zonnepanelen installeren
• CO₂-efficiënt koelsysteem
• Elektrificatie van je wagenpark
• Invoeren groene stroom

Voorbeelden scope 3 maatregelen: non-FLAG & FLAG

Scope 3 reductiemaatregelen zijn vaak lastiger, maar erg belangrijk. In scope 3 vindt voor de meeste bedrijven de grootste CO₂ uitstoot plaats. Je bent hier ook het meest afhankelijk van interne en externe stakeholders. Samenwerking is daarom zeer belangrijk!

Tip 1: Zorg dat je zoveel mogelijk intern samenwerkt met je product en inkoop teams. Voor zowel non-FLAG als FLAG zul je snel aanpassingen gaan maken in je receptuur/de grondstoffen die je inkoopt.

Tip 2: Bouw langdurige samenwerkingen op met belangrijke ketenpartijen (leveranciers). Zo kun je samen zoeken naar duurzamere oplossingen.

Non-FLAG reductiemaatregelen:

• Optimalisatie in de logistieke keten: bijv. Duurzaam vervoer van ketenpartijen
• Duurzamere leveranciers: bijv. producten met minder uitstoot
• Afvalmanagement verbeteren: bijv. je waterzuivering/verbranding/vetput
• Verandering in je receptuur (ook voor FLAG): bijv. verhouding van grondstoffen/duurzamere grondstoffen inkopen

FLAG reductiemaatregelen:

• Verandering in voersoort voor vee: duurzamere alternatieven
• Verandering in receptuur: bijv. verhouding van grondstoffen/duurzamere grondstoffen inkopen
• Grondstof veranderingen: alternatieven (verbouwen) met minder uitstoot
• Ander type grondstof productie: bijv. regeneratief, biologisch, etc.

Conclusie: Hoe stel je haalbare CO₂ reductie doelen op?

Om te zorgen dat jij je SBTs ook daadwerkelijk haalt zijn er drie cruciale aspecten in het vormen van je maatregelen.

1. Hotspot analyse

Een hotspot analyse betekent dat je je CO₂ voetafdruk analyseert op waar je grootste CO₂ uitstoot vandaan komt (letterlijk: je impact hotspots!). Reductiemaatregelen voor deze onderdelen zijn het meest effectief en zo stuur je de focus naar reductiemaatregelen die écht iets uitmaken.

2. Positionering voor succes (MACC curve)

Door je Lange-lijst van maatregelen op de MACC curve te plotten weet je precies welke maatregelen de meeste CO₂ reductie opleveren en wat ze kosten. Zo kun je strategische keuzes maken over welke maatregelen het meest efficiënt zijn op basis van CO₂ reductie, kosten, haalbaarheid en strategische waarde (wijk je te veel af van je business model? Of is dit een interessante kans?).

Je eindigt met een definitieve, Korte-lijst aan maatregelen die je gaat implementeren over de komende jaren.

3. Stakeholder samenwerking (intern en extern)

Met name scope 3 reductiemaatregelen kun je niet doen zonder samen te werken met interne en externe stakeholders. Zorg dat je vanaf het begin van je SBTi traject de belangrijkste teams en collega's betrekt zodat je intern draagvlak creëert en sneller resultaat boekt.